Στον
ελλαδικό χώρο ανοιχτά προγράμματα σπουδών προσφέρονται κατά κύριο λόγο από το
Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), το οποίο προσφέρει σπουδές σε τριτοβάθμιο
επίπεδο εφαρμόζοντας τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Παρέχει τη
δυνατότητα παρακολούθησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών, καθώς
και προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης ή μετεκπαίδευσης. Η πιστοποίηση των σπουδών
πραγματοποιείται σε 5 διαφορετικά επίπεδα που καλύπτουν τον χώρο από τη
μεταδευτεροβάθμια επιμόρφωση έως το διδακτορικό
δίπλωμα. Απονέμονται ακαδημαϊκοί τίτλοι (Πτυχία, Μεταπτυχιακά διπλώματα Ειδίκευσης
Masters, διδακτορικά διπλώματα), καθώς και πιστοποιητικά παρακολούθησης θεματικών
ενοτήτων, προπτυχιακής και μεταπτυχιακής επιμόρφωσης. (Ιωσηφίδου,
Ειρήνη, Πετκοπούλου, Ελπινίκη, 2011)
Από την πολύ μεγάλη αποδοχή και ζήτηση που
έχουν τα προσφερόμενα προγράμματα του ΕΑΠ αντιλαμβάνεται κανείς τις ανάγκες για
εκπαίδευση που υπάρχουν στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το ακαδημαϊκό
έτος 2009-1010 οι αιτήσεις για εγγραφή σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα
ήταν 74.301 ενώ για το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 οι αιτήσεις άγγιξαν τις 76.478
(http://www.eap.gr).
Το
Ανοιχτό πανεπιστήμιο, όμως, δεν είναι το μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Ελλάδα
το οποίο παρέχει προγράμματα σπουδών με τη μέθοδο της εξ Αποστάσεως εκπαίδευσης.
Σύμφωνα
με τον Περσίδη (1998, αναφορά στο Ιωσηφίδου,
Ειρήνη, Πετκοπούλου, Ελπινίκη, 2011, σ. 3) ήδη από το 1996 άρχισαν οι πρώτες
προσπάθειες εκμετάλλευσης του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Με την πάροδο
του χρόνου και σε συνδυασμό με την αλματώδη ανάπτυξη των δικτύων οι δραστηριότητες
των πανεπιστημίων έγιναν πιο αισθητές. Έτσι, σήμερα παρατηρούμε ότι πολλά από τα
συμβατικά ιδρύματα της χώρας μας δραστηριοποιούνται στον χώρο της εκπαίδευσης από
απόσταση. Πολλά από αυτά έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση δραστηριοτήτων τόσο
για τη σύγχρονη εκπαίδευση από απόσταση όπου η επικοινωνία διδάσκοντα –
διδασκομένων γίνεται σε πραγματικό χρόνο, όσο και στην ασύγχρονη όπου η επικοινωνία
πραγματοποιείται κυρίως μέσω του διαδικτύου.
Η
χρηματοδότηση προήλθε από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, την Ευρωπαϊκή Ένωση
(Πρόγραμμα SOCRATES στο οποίο εντάσσεται το πρόγραμμα Minerva) και το Υπουργείο
Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Στο πλαίσιο του προγράμματος της «Κοινωνίας
της Πληροφορίας» και με την αρωγή του Υπουργείου δημιουργήθηκαν ειδικά
διαμορφωμένοι και εξοπλισμένοι χώροι τηλεκπαίδευσης σε όλα τα ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα.
Εκτός από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο σημαντική
δράση στον τομέα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχει παρουσιάσει το
Διαπανεπιστημιακό Δίκτυο ΑΤΜ το οποίο παρέχει προγράμματα τηλεκπαίδευσης και τηλεϊατρικής
και έχει αναπτυχθεί από τη συνεργασία τριών πανεπιστημίων (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο,
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ακόμα,
αξίζει να αναφερθεί και το Κέντρο Υποστήριξης Μάθησης και Παραγωγής Πολυμέσων του
Ακαδημαϊκού Διαδικτύου. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες αφορούν στην ακαδημαϊκή κοινότητα
της χώρας, δηλαδή, το διδακτικό, ερευνητικό και τεχνικό προσωπικό των Α.Ε.Ι. και
Τ.Ε.Ι.
Στο
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) στα πλαίσια τα
συμπληρωματικής εκπαίδευσης λειτουργούν προγράμματα με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως
εκπαίδευσης. Τα προγράμματα αυτά έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής
με την πρακτική γνώση και αφορούν σε διάφορα εκπαιδευτικά αντικείμενα, έχουν διάρκεια
δύο έως και οκτώ μήνες και οδηγούν στη χορήγηση Πιστοποιητικού Εξειδίκευσης ή
Επιμόρφωσης ανάλογα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα επιλέξει ο ενδιαφερόμενος.
Η παρακολούθηση του προγράμματος γίνεται από το διαδίκτυο χωρίς τη φυσική παρουσία
του εκπαιδευόμενου.
Το
Κέντρο Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης και Κατάρτισης του ΕΚΠΑ επίσης εφαρμόζει το μοντέλο της ανεξάρτητης μάθησης με
ασύγχρονη επικοινωνία μέσω της αποκλειστικής χρήσης του διαδικτύου. Δικαίωμα
συμμετοχής έχουν απόφοιτοι ΑΕΙ ή ΤΕΙ καθώς και απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
με σχετική προϋπηρεσία. Απαραίτητη προϋπόθεση για τους υποψηφίους είναι η δυνατότητα
χρήσης Η/Υ και διαδικτύου, καθώς και η ύπαρξη προσωπικού e-mail και δυνατότητας
σύνδεσης στο διαδίκτυο. Το κόστος φοίτησης διαφέρει για κάθε εκπαιδευτικό
αντικείμενο.
Ακόμη,
στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο λειτουργεί κέντρο εξ αποστάσεως επιμόρφωσης, μέσω του
οποίου παρέχονται υπηρεσίες ενδοσχολικής και από απόσταση επιμόρφωσης στους εκπαιδευτικούς
της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες βασίζονται
στους ακόλουθους άξονες:
•
Αυτό - εκπαίδευση: πρόσβαση (αναζήτηση και ανάκτηση) σε επιμορφωτικό και ενημερωτικό
υλικό για διάφορα θέματα και γνωστικά αντικείμενα, που ενδιαφέρουν εκπαιδευτικούς,
γονείς και μαθητές.
•
Συνεργατική μάθηση: επικοινωνία και συμμετοχή σε θεματικούς κύκλους συζητήσεων και
εκπόνηση συνεργατικών δραστηριοτήτων.
•
Εικονική τάξη: σειρά μαθημάτων σε πραγματικό χρόνο με δυνατότητα αλληλεπίδρασης.
Από
την παραπάνω επισκόπηση στον εκπαιδευτικό ελλαδικό χώρο, διαπιστώνεται ότι το
συμβατικό σύστημα εκπαίδευσης έχει αρχίσει να προσφέρει προγράμματα σπουδών από
απόσταση, με στόχο την κατάρτιση και εξειδίκευση των ενδιαφερομένων και την παροχή
συμπληρωματικής εκπαίδευσης. Παρ’ όλο που δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμη προγράμματα
ανοιχτής εκπαίδευσης για όλους καθώς και ολοκληρωμένοι κύκλοι σπουδών που να οδηγούν
στη λήψη πτυχίου, ωστόσο το σίγουρο είναι ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έπαψε να
αποτελεί πλέον αποκλειστικό προνόμιο των ανοιχτών Πανεπιστημίων. (Ιωσηφίδου,
Ειρήνη, Πετκοπούλου, Ελπινίκη, 2011, σσ. 3-5)
