Σύμφωνα
με την Κοντονή (1997, αναφορά στο Φραγκούλη, σσ.
93-94) υπάρχει πλειάδα διαφορών μεταξύ των συστημάτων ανοιχτής και εξ
αποστάσεως εκπαίδευσης σε σχέση με τα παραδοσιακά συστήματα. Καταρχάς ως προς
τη μέθοδο εκπαίδευσης, τα μεν παρέχουν εκπαίδευση από απόσταση τα δε παραδοσιακού
τύπου εκπαίδευση. Κατά δεύτερον τα προγράμματα σπουδών στα ανοιχτά και εξ
αποστάσεως Α.Ε.Ι. συγκροτούνται από Θεματικές Ενότητες και χαρακτηρίζονται από
ευελιξία στην τροποποίηση και στη δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών ενώ τα
αντίστοιχα στα παραδοσιακά Α.Ε.Ι. συγκροτούνται από εξαμηνιαία μαθήματα και τα
προγράμματα σπουδών καθορίζονται από τους στόχους και την ονομασία του
Τμήματος.
Είναι επιβεβλημένο να αναφερθούμε
στο κόστος των σπουδών αλλά και στην επιλογή των σπουδαστών στα Προπτυχιακά Προγράμματα
Σπουδών, όπου στα ανοιχτά πανεπιστήμια καταβάλλονται δίδακτρα και δίνονται
υποτροφίες απαλλαγής, δε διενεργούνται εισαγωγικές εξετάσεις, υπάρχει ευρύ
φάσμα ηλικιών και μεγάλος αριθμός φοιτητών, ενώ στα συμβατικά Α.Ε.Ι. η φοίτηση
είναι δωρεάν, η εισαγωγή πραγματοποιείται μετά από εξετάσεις και
χαρακτηρίζονται από στενό φάσμα ηλικιών και καθορισμένο αριθμό φοιτητών.
Ακόμη το εκπαιδευτικό υλικό στα
ανοιχτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης συστήματα είναι ειδικό και προϊόν
συλλογικής εργασίας, ενώ στα «παραδοσιακού» τύπου ιδρύματα είναι το
σύνηθες εκπαιδευτικό υλικό και αποτελεί
προϊόν ατομικής εργασίας.
Ως προς τον τρόπο διδασκαλίας, στα
μεν είναι ειδικός, χωρίς τη φυσική παρουσία του φοιτητή και υπάρχει μια ομάδα
διδασκόντων για κάθε θεματική ενότητα. Αντίθετα στα δε, ο τρόπος διδασκαλίας
είναι παραδοσιακός με φυσική παρουσία του φοιτητή και συνήθως ένας διδάσκων για
κάθε εξαμηνιαίο μάθημα. Η επικοινωνία διδάσκοντος – διδασκόμενου στο ανοικτό
πανεπιστήμιο είναι γραπτή – ταχυδρομική και τηλεφωνική επικοινωνία, fax, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και ομαδικές
συμβουλευτικές συναντήσεις. Από την άλλη πλευρά στα συμβατικά Α.Ε.Ι.
αναπτύσσεται επικοινωνία στις αίθουσες διδασκαλίας και υπάρχει δυνατότητα
ατομικών ή ομαδικών συναντήσεων εκτός μαθήματος.
Επιπλέον διαφορές συναντώνται στον
τρόπο αξιολόγησης, καθώς στα πρώτα παρατηρείται τακτική αξιολόγηση με γραπτές
εργασίες σχεδόν κάθε μήνα και με γραπτή εξέταση σε ειδικά εξεταστικά κέντρα στο
τέλος της Θεματικής Ενότητας, ενώ στα δεύτερα γίνεται γραπτή εξέταση στο τέλος
του ακαδημαϊκού εξαμήνου.
Οι τίτλοι σπουδών που αποκτούνται
στα συστήματα ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι Πιστοποιητικά
Παρακολούθησης, Πιστοποιητικό Προπτυχιακής Επιμόρφωσης, Πτυχίο, Πιστοποιητικό
Μεταπτυχιακής Επιμόρφωσης, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης και τέλος
Διδακτορικό Δίπλωμα. Από την άλλη στα παραδοσιακά συστήματα εκπαίδευσης
παρέχονται Πτυχίο/Δίπλωμα, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης, και Διδακτορικό
Δίπλωμα.
Τέλος πρέπει να αναφερθεί πως
συγκεκριμένες διαφοροποιήσεις παρουσιάζονται στη διοικητική δομή. Στα συστήματα
ανοικτής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι περίπλοκη, με ιδιαίτερες και
αυξημένες οργανωτικές απαιτήσεις, ενώ στα παραδοσιακά συστήματα εκπαίδευσης οι
κλασικές οργανωτικές απαιτήσεις αντιμετωπίζονται πολύ πιο εύκολα. (Φραγκούλη,
σσ. 93-94)
